ایران همواره بازاری سودمند برای تجارت‌های مختلف با فرصت‌های فراوان برای رشد کسب و کار بوده است. در دنیای تجارت، برای پابرجا بودن حقوق بازرگانی، شما باید برند خود را به ثبت برسانید. این کار باعث می‌شود تا از کلیه حقوق و اقدامات تجاری شما محافظت شود. اولین قدم برای ثبت و محافظت از علامت تجاری خود انتخاب نامی است که شناسنامه تجارت شما باشد. یعنی برای ثبت برند خود باید از کلماتی استفاده کنید تا کالای شما را از دیگر محصولات متمایز کرده و نشان دهنده هویت تجارت شما باشد. علائم تجاری اعم از ثبت شده و ثبت نشده معتبر هستند اما حمایت قانونی آنها متفاوت است. در این مقاله با ما همراه باشید تا قوانین ثبت برند را با هم بررسی کنیم.
علائم تجاری ممنوعه برای ثبت
طبق قوانین ثبت برند در ایران شما نمی‌توانید تحت شرایطی علامت تجاری ثبت کنید. این شرایط عبارتند از:
کلیه علائم تجاری متشکل از پرتره زنان به هر شکلی که باشد ممنوع است؛
گذاشتن پرچم نهاد یا پرچم هر کشور دیگری که دولت آن را به عنوان علامت تجاری ممنوع کرده باشد مانند نشان شیر و خورشید ممنوع است؛
نمادهای دولتی، ملی و رسمی (مانند آرم جمهوری اسلامی ایران، هلال احمر و …)؛
علائم مغایر با نظم یا نجابت عمومی؛
علائمی که قبلا ثبت شده‌اند؛
کلمات یا عباراتی که به نوعی تداعی یا تشویق انتساب به سازمان‌ها یا مقامات رسمی ایران است، به عنوان مثال، استفاده از واژه‌هایی مانند انقلابی یا حکومتی…؛
باید توجه داشته باشید که ثبت برند برای کالاهایی مثل نوشابه‌جات الکلی هم در ایران ممنوع است.
چه زمانی ثبت برند اجباری می شود؟
در صورتی که شما بخواهید بر روی تجارت محصولات خاصی کار کنید باید ثبت برند خود را انجام دهید. این محصولات عبارتند از:
داروهای مورد استفاده در طب پزشکی یا دامپزشکی
لوازم آرایشی و بهداشتی مانند خمیردندان، انواع کرم پوست، صابون، شامپو، عطر و…
مواد غذایی کنسرو یا بسته بندی شده مانند، عدس، ماش، جو یا لوبیای کنسروی، تن ماهی، آرد و…
نوشابه‌جات، آب معدنی، انواع آب میوه، دوغ و سایر نوشیدنی‌های دیگر
به عبارتی تمام محصولاتی که با سلامت و بهداشت جامعه سروکار دارند باید دارای برند ثبت شده باشند. برندی که روی بسته یا قوطی محصول ثبت می‌شود باید خوانا باشد و به سادگی پاک نشود. علاوه بر این، روی پاکت این محصولات ضمن نام تجاری، شماره ثبت آن و نشانی محل ساخت آن هم باید درج شده باشد.
قوانین ثبت برند برای انتخاب نام تجاری
در قوانین ثبت برند برای انتخاب نام تجاری خود باید موارد زیر را در نظر بگیرید:
نام برند نمی‌تواند کلمات علمی داشته باشد.
نام تجاری نباید کلمات توصیفی داشته باشد.
نام برند باید به گونه‌ایی باشد که در هنگام خرید مصرف کننده را دچار گمراهی و سردرگمی نکند.
نام تجاری نباید هنجارهای مذهبی را نقض کند.
نام تجاری نباید شامل لوگوی رسمی دولتی و نشان کشورها باشد.
علامت تجاری نباید مشابه سایر علائم تجاری ثبت شده باشد.
بهتر است برای انتخاب نام تجاری شرکت خود از لغت نامه دهخدا یا لغت نامه دایره المعارف معین منشاء فارسی استفاده کنید. این کار باعث می‌شود تا ضمن آگاهی از معنی کلمه از وجود تشابهات با نام سایر برندها جلوگیری شود.
بررسی جامع حقوق ناشی از ثبت علامت
پس از ثبت و صدور گواهی ثبت برند تجاری، فرد حق بهره برداری انحصاری از آن را دارد. مطابق با قانون ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی و علائم تجاری ماده 31، مالک ضمن استفاده شخصی از لوگو بر روی کالا یا خدمات خود، می‌تواند حق استفاده آن را به اشخاصی که صلاح می‌داند بدهد. علاوه بر این، این امکان برای او فراهم می‌شود تا از اشخاصی که به نوعی حقوق انحصاری ثبت برند او را نقض کرده باشند یا بدون اجازه از برند تجاری او برای منافع شخصی خود استفاده کرده باشند، به مراجع قضایی شکایت کند.
اعطای مجوز استفاده از علامت تجاری
در دریافت مجوز استفاده از علامت تجاری، روند زیر را در جدیدترین قوانین ثبت برند باید طی کنید:
در ابتدا درخواست خود را به اداره ثبت (اداره مالکیت صنعتی) ارسال کنید.
اداره ثبت ظرف 30 روز از تاریخ ارسال درخواست شما، آن را بر اساس شرایط و مدارک قانونی بررسی میکند.
در صورت وجود نقص در درخواست، شما می‌توانید ظرف 60 روز آن را اصلاح کنید. در غیر این صورت، دفتر درخواست شما را رد میکند. رد درخواست در کمیسیون ویژه قابل اعتراض است.
چنانچه اداره ثبت در درخواست شما هیچ نقصی پیدا نکرد، آن را پذیرفته و منتشر میکند.
هر شخص ذینفع می‌تواند ظرف 60 روز از تاریخ انتشار به ثبت علامت تجاری اعتراض کند. اعتراض در کمیسیون ویژه رسیدگی خواهد شد.
در صورت نبود هیچگونه اعتراض، باید اطلاعیه منتشر شده را به اداره تحویل دهید. سپس در صورت تعیین شرایط قانونی ظرف 30 روز از تاریخ انتشار، علامت پس از پرداخت هزینه‌های مربوط به ثبت می‌رسد.
شرایط و الزامات برای اعطای مجوز
برای اینکه بتوانید گواهینامه ثبت علامت تجاری در ایران را دریافت کنید، علامت تجاری شما باید سه شرط زیر را داشته باشد:
لوگوی آن باید منحصر به فرد باشد یعنی وقتی مصرف کننده لوگوی برند شما را می‌بیند بتواند برای کالاها یا خدمات شما از کالاهای دیگر تفاوت قائل شود.
علامت تجاری شما نباید به طور گیج کننده‌ای مشابه علامت شناخته شده تجاری موجود دیگر باشد.
علامت تجاری نباید مغایر با نظم عمومی یا اخلاق باشد.
اعتراض به درخواست ثبت علامت یا علائم ثبت شده
این مورد در صورتی به وجود می‌آید که فردی علامت تجاری مشابه برند شما به ثبت رسانده باشد. برای اعتراض باید همزمان با مخالفت، درخواست ثبت علامت خود را ارائه دهید. مدت اعتراض پس از ثبت نام از تاریخ ثبت 60 روز است.
قوانین برای ابطال ثبت برند چیست؟
در صورت وجود یکی از موارد زیر برند ثبت شده، باطل می‌شود:
علامت ثبت شده، به طرز گمراه کننده‌ای مشابه برند تجاری کاملاً شناخته شده دیگری در ایران باشد.
علامت ثبت شده، مغایر با موازین اخلاقی اسلامی باشد.
مالک از علامت تجاری ثبت شده خود، هیچگونه استفاده‌ایی نداشته باشد.
در تجارت شراکتی، یکی از شرکا به صورت انحصاری از برند ثبت شده استفاده کند.
برند ثبت شده، کاملاً مشابه علامت تجاری باشد که از قبل توسط شخص دیگری ثبت شده است.
هر گونه پرچم یا نشان نظامی بر روی برند ثبت شده موجب ابطال آن می‌شود.
برخی نکات مهم در ثبت علائم تجاری
توجه داشته باشید در قوانین ثبت برند تمام هزینه‌های پرداختی ثبت بر عهده شماست. شما این توانایی را دارید تا قبل از ثبت شدن برند، درخواست خود را از اداره مالکیت پس بگیرید. ممکن است بخواهید مالکیت ثبت علامت تجاری خود را به شخص دیگری واگذار کنید، در این صورت باید دوباره درخواستی با مضمون تغییر مالکیت برند تجاری به اداره مالکیت صنعتی بفرستید تا مسئول مربوطه آن را بررسی کند. در صورت پذیرفته شدن درخواست نامه در تغییر مالکیت نام تجاری باید کل شرکت یا بخشی از آن به اسم مالک جدید درآید که برند با آن شناخته می‌شود. لازم است بدانید تغییر در مالکیت ثبت برند در صورتی که متناسب با اهداف خدمات رسانی نباشد و مغایر با ماهیت و مراحل ساخت کالا باشد و موجب گمراهی مصرف کننده شود به لحاظ قانونی معتبر نیست.
جمع بندی
فرآیند ثبت علامت تجاری در ایران پیچیده است و ممکن است به قوانین ثبت برند در ایران مسلط نباشید. به همین خاطر قطعاً به مشاور حقوقی در این زمینه نیاز پیدا خواهید کرد. از این رو، کارشناسان و مشاوران حقوقی ماهر و باتجربه شرکت ترخیص کالا (بردار) در خدمت شما هستند تا با انجام خدمات رسانی مناسب بتوانید برند خود با کمترین هزینه در مدت زمان کوتاه به ثبت برسانید.
